Konie od wieków towarzyszą człowiekowi w wielu obszarach życia. Kiedyś pełniły rolę głównie w transporcie, jako zwierzęta pociągowe czy też pod siodłem. W procesie hodowli wyszczególniono główne dwa typy ras koni: rasy zimnokrwiste oraz gorącokrwiste. W zależności od tego, do czego człowiek potrzebował konia prowadził działania hodowlane w obrębie danego typu. Konia gorącokrwistego widujemy w stadninach jako konie wierzchowe, na torach wyścigowych. Są żywsze, bardziej temperamentne, przystosowane do działania w szybko zmieniającym się otoczeniu. Konie zimnokrwiste to zwierzęta silne i masywne. Ich nazwa: 'zimnokrwisty’ wzięła się z faktu, że znacząca większość koni zaliczana do tej grupy jest spokojna i opanowana – wykazuje 'zimną krew’. Mocno odróżniają się od koni gorącokrwistych temperamentem i budową ciała. Były hodowane do powolnej i precyzyjnej pracy z człowiekiem. Zazwyczaj pracują w stępie, czyli najwolniejszym chodzie. Zdrowotnie są odporne i zdrowe, ale niestety często mniej długowieczne niż gorącokrwiste. Ich chód jest bardziej miękki, wygodniejszy i przyjemniejszy dla jeźdźca. Konie zimnokrwiste potrafią wytrwale biec kłusem, jest on równy i w tempie, przy którym konie gorącokrwiste często już galopują. Są one użytkowane coraz częściej w rekreacji, przez wzgląd na ich raczej łagodny charakter, łatwość i chęć współpracy z człowiekiem czy dużą wytrzymałość. Są chętnie wybierane do nauki jazdy konnej, mogą ciągnąć wozy i bryczki, a zimą sanie. Krew koni zimnokrwistych wykorzystuje się również do pogrubiania osobników ras gorącokrwistych. Możemy wyróżnić wiele różnych ras koni zimnokrwistych. Najbardziej rozpowszechnione rasy to: shireperszeronkoń belgijski koń ardeńskikoń sztumskikoń sokólskipolski koń zimnokrwistykoń Buloński Koń zimnokrwisty – Shire Jest to rasa koni, pochodzących z Wielkiej Brytanii. Są to wielkie konie, jedne z najcięższych oraz największych koni świata. W ich ojczyźnie można je spotkać nawet jako konie wierzchowe, co wynika z ich spuścizny angielskiego rycerstwa. Rycerze potrzebowali mocnych, wytrwałych i silnych koni, których widok mógłby wzbudzać strach u wrogów. Dążąc do ideału, hodowcy wyhodowali konia dużego i ciężkiego, ale harmonijnie zbudowanego i bardziej nadającego się pod wierzch niż większość koni zimnokrwistych. W XIX wieku znalazły zastosowanie w komunikacji miejskiej: ciągnęły pierwsze tramwaje konne. Konie tej rasy mają budowę ciała harmonijną, silnie umięśnioną, są długonogie, z stosunkowo krótkim tułowiem i szeroką klatką piersiową. Na głowie występują różnego rodzaju odmiany (łysiny, strzałki, gwiazdki). Cechami charakterystycznymi tej rasy są obfite, jedwabiste szczotki, zaczynające się już od stawu skokowego, krótki, gęsty ogon oraz bardzo gęsta grzywa. Osiągają wysokość od 1,8 do 2 m. Są to konie uległe, cierpliwe, spokojne i przyjacielskie o łagodnym usposobieniu. Koń ten ważyć może ponad 1200 kg. Głowa tego konia jest średniej wielkości, na ogół garbonosa, o szerokim czole i wyrazistych oczach. Szyja długa i harmonijnie wygięta. Grzbiet bardzo silny, zad mocny, zaokrąglony. Ogon jest krótki, bardzo gęsty. Kończyny średniej długości, mocne, o dobrych stawach. Kopyta płaskie, duże i twarde. Najczęściej spotykane maści występujące w tej rasie to skarogniada, gniada oraz kara. Siwe zdarzają się niezwykle rzadko. Każda odmiana barwna ma białe szczotki. Shire jest doskonałym koniem pociągowym. Ze względu na wygląd rzadko jest jednak używany do prac rolniczych czy zwykłego transportu. Używany jest do pokazów, a swojej ojczyźnie także do jazdy wierzchem. Koń zimnokrwisty – Perszeron To arystokratyczna rasa, książę wśród koni zimnokrwistych. Jest piękny, elegancki i dostojny, harmonijnie zbudowany koń. Ten spokojny, łagodny, posłuszny koń, obdarzony dość żywym temperamentem, z reguły lubi towarzystwo ludzi. Nie płoszy go hałas ani ruch uliczny. Jest spolegliwy, chętny do pracy, a przy tym inteligentny. Ta zimnokrwista rasa koni wywodząca się z regionu Le Perche we Francji. Powstała w wyniku krzyżowania się lokalnych ras koni z zagranicznymi rasami. Osiąga wysokość w kłębie 155-185 cm. Najczęściej występuje maść siwa lub kara. Osiągają wagę około 1200 kg. Są to konie pociągowe, używane głównie w rolnictwie. Są to przyjazne konie. jedna z najstarszych ras ciężkich. Konie te najczęściej wykorzystywano jako wierzchowce wojenne i do szybkiego transportu. Głowa jest szlachetna, ruch konia swobodny, długi i równy. Ma dość długą, wygiętą szyję z grzebieniem. Jego kłąb jest dobrze zaznaczony, klatka piersiowa jest szeroka i głęboka. Koń Belgijski To najstarsza zimnokrwista rasa konia domowego, wyhodowana w Belgii w wyniku krzyżowania koni miejscowych z dawnymi rycerskimi końmi. Konie zimnokrwiste belgijskie są rasą o ustalonym typie, jedną z najpopularniejszych na świecie ras koni o ogromnej sile i niezwykle łagodnym usposobieniu. Wykorzystuje się je do ciężkiego transportu oraz do poprawiania różnych hodowli ras ciężkich. Konie belgijskie mają umaszczenie najczęściej dereszowate, także kasztanowate, gniade i kare, lekką głowę głęboką klatkę piersiową, na nogach obfite szczotki pęcinowe. Osiągają wysokość w kłębie do 170 cm, masa: 750 do 1200 kg. Były one sprowadzane do Polski, aby umasywnić rasę naszych zimnokrwistych koni. Koń Ardeński Nazwa tej rasy konia zimnokrwistego pochodzi od nazwy gór leżących między Francją a Belgią, w których te konie zostały wyhodowane. Zarówno klimat, jak i tamtejsza roślinność sprzyjały hodowli ciężkich przedstawicieli koni zimnokrwistych. Rasa ta zdobyła sławę z powodu swej dużej chęci do pracy, niewielkich wymagań pokarmowych oraz wytrzymałości i zdolności znoszenia ciężkich warunków klimatycznych. Konie tej rasy do dnia dzisiejszego są używane jako zwierzęta pociągowe we Francji, Szwecji i Belgii. Koń ardeński ma charakterystyczną, drobną głowę z prostym profilem i prostymi uszami. Na nogach ma niewielkie szczotki. Osiąga wysokość od 160 do 175 cm. Najczęściej występuje w tej rasie maść gniada, dereszowata, kasztanowata lub kara. Koń Ardeński to stara rasa, znana już w czasach Antycznego Rzymu. Są także używane są do uszlachetniania i umasywniania innych ras koni. Zalicza się ją do najbardziej cenionych ras koni zimnokrwistych. Ich szlachetny wygląd, ogromna siła oraz niezwykle spokojny charakter sprawiają, że ta rasa koni cieszy się niezmiennym uznaniem. Rasa zimnokrwistych koni ardeńskich charakteryzuje się niezwykle silną budową kości. Budowa koni ardeńskich jest zwarta i masywna, dzięki czemu koń ardeński dobrze znosi ciężką pracę fizyczną. Koń zimnokrwisty – Sztumski Są najcięższym regionalnym typem koni zimnokrwistych hodowanym w Polsce. Ta rasa koni ukształtowała się na przełomie XIX i XX wieku na terenach Powiśla i Warmii. Jest to najmasywniejszy polski koń zimnokrwisty o dużej masie, umożliwiającej wydajną pracę w stępie z dużymi obciążeniami. Jest niezwykle przydatny w małych gospodarstwach, leśnictwie i agroturystyce a także do zrywki drewna i powożenia. Odmiennie niż koń sokólski, ma dużą i ciężką głowę o prostym lub garbonosym profilu. Ma zrównoważony temperament i łagodny charakter. Pożądana wysokość w kłębie konia tej rasy to 157–168 cm. Maść najczęściej spotykana to gniada, kasztanowata, kara, dereszowata i inne oprócz siwej, myszatej, srokatej i tarantowatej. Konsekwentna i planowa praca hodowlana, racjonalne żywienie pielęgnacja oraz wielopokoleniowe zamiłowanie hodowców pozwoliło na wytworzenie koni sztumskich, będących kulturowym dziedzictwem tych regionów Polski. Tak jak i traken, koń sztumski zwany również sztumem, jest żywym i cennym dziedzictwem kulturowym regionu z którego pochodzi. Koń Sokólski Ta rasa koni zimnokrwistych powstała na Białostocczyźnie. Materiał wyjściowy stanowiły drobne, prymitywne konie, silne i wytrzymałe na zimno i głód. Od połowy XIX w. zwiększano ich gabaryty używając ogierów ras norfolk-breton, arden, belg, suffolk. W efekcie planowanych działań hodowlanych powstał koń idealny dla rolnictwa, transportu i artylerii. Od 2008 działa program ochrony zasobów genetycznych zimnokrwistych koni sokólskich. Koń w typie sokólskim ma harmonijną budowę, drobniejszą niż inne zimnokrwiste. Ma energiczny stęp, wydajny kłus, jest wytrwały w pracy. Głowa mała i kształtna, szeroko rozstawione ganasze. Tułów dłuższy niż u innych zimnokrwistych, mocny grzbiet, głęboka i szeroka klatka piersiowa, zad szeroki, spadzisty, dobrze umięśniony. Najbardziej pożądana wysokość w kłębie konia tej rasy to 155 – 165 cm. Dopuszczone wszystkie maści poza siwą, myszatą, srokatą i tarantowatą. szczotki umiarkowane. Na jego ukształtowanie miały bardzo duży wpływ warunki środowiskowe północno-wschodniej Polski, charakteryzujące się ostrym klimatem i słabszą jakością gleb w stosunku do innych regionów kraju Polski Koń Zimnokrwisty Jako początek kształtowania się rasy Polski Koń Zimnokrwisty należy przyjąć połowę XIX wieku. Jego głowa jest duża i ciężka, ale proporcjonalna do masy konia. Szyja powinna być odpowiednio długa, dobrze umięśniona. Kończyny Polskiego Konia Zimnokrwistego powinny być prawidłowo zbudowane, szerokie i krótkie. Polski koń zimnokrwisty jest użytkowany roboczo, zaprzęgowo, rekreacyjnie. Cechuje go dobre zdrowie, łagodny charakter i zrównoważony temperament. Budowa zwarta i mocna, ale harmonijna. Wysokość w kłębie optymalnie powinna wynosić 158-165 cm. Dopuszczone są wszystkie maści. Do dziś konie tej rasy użytkowane są w rolnictwie i leśnictwie. Polski Koń zimnokrwisty świetnie pasuje do rolnictwa ekologicznego, małych rodzinnych gospodarstw lub gospodarstw położonych w podgórskich terenach. Wykorzystanie jego potencjału ma miejsce także w leśnictwie, na terenach, na które trudno wprowadzić bardzo wydajne, ale i duże maszyny. Koni używa się także przy pielęgnacji drzewostanów w parkach lub terenach chronionych, gdzie szczególnie ważne jest zachowanie ciszy i walorów naturalnych. Polski koń zimnokrwisty z powodzeniem sprawdza się w szeroko pojętej rekreacji, wożąc turystów zaprzęgami lub nosząc na swoim wygodnym grzbiecie nowych adeptów sztuki jeździeckiej. Jest także świetnym terapeutą, tworzy zgodny zespół z wykwalifikowanym hipoterapeutą. Możliwości wykorzystania tych koni jest wiele, gdyż konie tej rasy cechują się wieloma zaletami, które pozwalają na bezpieczną pracę, co w trakcie pracy ze zwierzętami jest ogromnie ważne. Koń Buloński Ojczyzną tej rasy konia są rejony północnej Francji, w okolicy rasa konia zimnokrwistego, cenionego za swój szlachetny wygląd. Jest to rasa szybko dojrzewająca co przyczynia się w połączeniu z elegancją sprawia, że jest on ciągle używany na farmach i do ciągnięcia wozów. Ten koń ma krótką, szeroką głowę o prostym profilu, szerokim, płaskim czole, dużych oczach, małych uszach i małym pysku. Szyja jest krótka z długą gęstą grzywą. Grzbiet jest prosty i szeroki, klatkę piersiową głęboką i szeroką, boki krótkie, a zad zaokrąglony. Szczotki w tej rasie nie występują, co jest nietypowe jak dla konia zimnokrwistego. Sierść konia tej rasy jest miękka i jedwabista. Powstała w starożytnym Rzymie w wyniku krzyżowania miejscowych klaczy z rzymskimi końmi stacjonującemu w okolicach miasta Calais. W późniejszym czasie rasę uszlachetniono domieszkami koni czystej krwi arabskiej, oraz andaluzami. W XVII wieku rasa otrzymała nazwę od francuskiego miasta Boulogne. Uznano wówczas – i nadal się uznaje – dwie odmiany – większą dunkirk i mniejszą mareyeur. Wysokość osiągana przez konia tej rasy mieści się w przedziale od 165 do 175 cm. Występuje we wszystkich odcieniach maści siwej; czasem gniadej, dereszowatej, karej lub kasztanowatej. Rasa ta jest uznawana za jedną z najpiękniejszych ras koni zimnokrwistych. Zapisz się na newsletter!

W tej części omówię pomoce używane przez lonżującego oraz wymienię najczęściej popełniane błędy. Lonżujący porozumiewa się z koniem za pomocą: – ręki i lonży Podczas lonżowania ręka z lonżą są odpowiednikiem wewnętrznej ręki jeźdźca podczas jazdy. Tak samo ważne jest więc jej prawidłowe rozluźnienie i ułożenie (ręka zgięta w łokciu, łokieć dość blisko tułowia, tak, żeby można było zarówno podążać za ruchem konia i w razie czego oddać koniowi lonżę – wyprostować łokieć, jak i sprawnie nabrać lonżę poprzez cofnięcie łokcia w stosunku do pozycji wyjściowej), a także prawidłowe ułożenie lonży w dłoni, które przedstawia poniższe zdjęcie – lonża wydostaje się z kiści dłoni w kierunku końskiego pyska spod palca serdecznego – dokładnie jak podczas jazdy. Sprawa bardzo istotna – drugi koniec lonży powinien być zawsze zwinięty w równej długości pętle, które dodatkowo układamy w dłoni po kolei, jedna po drugiej. Jest to warunek konieczny do prawidłowej komunikacji z koniem za pomocą lonży! Doświadczony lonżujący za pomocą ręki i lonży nada koniowi odpowiednie ustawienie i sylwetkę, a także zgięcie szyi i potylicy na kole. Za pomocą ręki /lonży określamy wielkość koła, po którym porusza się koń. W początkowej fazie uczenia konia poruszania się na lonży ręką można pomóc sobie w przejściach do niższych chodów, ale należy robić to z dużym wyczuciem i dążyć do tego, aby w przyszłości koń reagował na komendy głosowe i sygnały ciałem / batem. – bata do lonżowania O cechach dobrego bata była mowa w części pierwszej tego artykułu (Lonżowanie koni – cz I: wyposażenie) Bat podczas lonżowania jest odpowiednikiem łydki podczas jazdy. Z reguły ten, kto nie umie prawidłowo używać łydki, z użyciem bata podczas lonżowania również ma problem. Tak jak podczas pracy z siodła sygnałem dla konia do ruchu naprzód jest przyłożona do boku konia łydka, tak bat trzymany na wysokości ok. 0,5 m nad ziemią i skierowany w stronę stawu skokowego konia ma być dla niego sygnałem do energicznego ruchu do przodu w danym chodzie. Zmieniając chód na wyższy, wraz z komendą głosową, kierujemy jednym, energiczniejszym ruchem bat ku górze – z reguły te dwie pomoce łącznie są dla konia wystarczająco czytelne i już po kilku powtórzeniach zrozumie o co chodzi. Podobnie w przejściach do niższego chodu – zrozumiałym dla konia sygnałem jest obniżenie bata do poziomu tuż nad ziemią, wykonane łącznie z komendą głosową. Bat w rękach bardziej doświadczonego lonżującego zastępuje wewnętrzną łydkę jeźdźca podczas pracy z siodła – nadaje wygięcie kręgosłupa konia na kole, po którym się porusza. W tym celu kierujemy go w okolice popręgu i łączymy jego działanie w tym miejscu z działaniem ręki lonżującego. W przypadku mniej doświadczonego konia, lub konia sztywnego na jedną stronę, bat przesunięty w kierunku łopatki, lub nawet głowy konia, odsuwa konia na koło, kiedy koń postanawia je pomniejszyć lub “wpaść” do środka. Zasadniczo naszym celem jest tak wyszkolić konia, aby reagował na samą zmianę położenia bata, bez większej konieczności dotykania nim konia, czy wręcz zadawania nim koniowi bólu. Takie wyszkolenie konia wymaga sporo doświadczenia i wyczucia, a także zrozumienia pewnych mechanizmów reagowania i uczenia się przez konie – te prezentowane są na naszych szkoleniach z lonżowania koni. – głosu Głos pełni ważną rolę w szkoleniu koni, zwłaszcza w pracy z ziemi, kiedy pozbawieni jesteśmy fizycznego kontaktu ze zwierzęciem. Prawidłowo szkolony koń będzie w stanie rozróżnić poszczególne komendy i chętnie je wykona. Ważne, aby podczas nauczania konia rozróżniania poszczególnych komend i reagowania na nie, wypowiadać je za każdym razem dokładnie w ten sam sposób i takim samym tonem – jest to kwestia często nieświadomie zaniedbywana, o czym będzie mowa w dalszej części, poświęconej najczęściej popełnianym błędom. Czytelniejszym dla konia niż sama komenda, jest ton jej wypowiadania – wszystkie sygnały zmierzające do zmiany tempa na wyższe wypowiadamy zachęcającym, energicznym tonem, natomiast komendy zmierzające do zmiany tempa na niższe – tonem uspokajającym, spokojnym, często przeciągając poszczególne sylaby. Tego również uczymy na naszych szkoleniach z lonżowania. – postawy ciała i poziomu energii Ze wszystkich wymienionych powyżej sposobów komunikowania się z koniem, ten jest dla niego najbardziej naturalny i zrozumiały, stąd odczytywany jest prze niego przed pozostałymi. Nader często obserwuję osoby, które lonżując wydają koniowi sprzeczne sygnały – o tym będzie mowa poniżej. Lonżujący podczas pracy ustawia oś swojego tułowia równolegle do osi podłużnej konia, ustawiając się mniej więcej naprzeciwko popręgu (patrz rysunek poniżej), lonżę trzymając w wewnętrznej w stosunku do ruchu konia dłoni, a bat w przeciwnej. Jest to pozycja “neutralna”, wyjściowa do pracy z koniem. W zależności od zachowania konia, lonżujący może przesunąć się w stronę głowy konia i w ten sposób, niejako “blokując mu drogę” dać mu sygnał, żeby zwolnił i poruszał się wolniej, lub przeciwnie – kierując się w stronę zadu konia – zachęca leniwego konia do poruszania się energiczniej (patrz rysunki poniżej). W jednym i w drugim przypadku dążymy do tego, aby takie ustawienie nas w stosunku do konia (i do środka koła) było przejściowe i żeby z czasem koń nauczył się poruszać się określonym tempem bez konieczności ciągłego popędzania go czy zwalniania. Pozycja lonżującego wobec konia – jest to ustawienie “wyjściowe” do pracy z koniem. Pozycja lonżującego wobec konia: rys. 1 – pozycja wyjściowa, rys. 2 – pozycja aktywizująca, rys. 3 – pozycja zwalniająca Podczas lonżowania staramy się nie wbijać koniowi wzroku w jego oczy. Swój wzrok kierujemy raczej w okolice popręgu, zadnich nóg, łopatki i szyi – w zależności od zachowania konia. Ważny jest również poziom energii, jakiej używa w pracy lonżujący. Osoba nerwowa, nadgorliwa, raczej swoim zachowaniem nie uspokoi młodego, płochliwego konia, podobnie osoba spokojna, “ospała”, raczej nie zmotywuje leniwego konia do aktywnego ruchu do przodu. Ważne, aby lonżujący zdawał sobie sprawę, jak jego energia wpływa na zachowanie konia oraz żeby umiał pracować nad sobą, aby dla swojego konia był mądrym przewodnikiem – wtedy nie będzie konieczności nadużywać pomocy ani zadawać koniowi zbędnego bólu. NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE BŁĘDY: – lonżowanie bez bata – śmiało można porównać do jazdy na koniu bez łydki – wymachiwanie końcówką lonży zamiast bata – tak nieskuteczne, co nieestetyczne – końcówka lonży ciągnąca się za lonżującym po ziemi lub plącząca się pod jego nogami – nie dość, że niebezpieczna, to jeszcze nieestetyczna praktyka – przypadkowo ułożona, skręcona lonża w dłoni – nie da się prawidłowo pracować z koniem na lonży, kiedy w dłoni panuje bałagan – trzymanie bata zawsze w jednej, np. prawej dłoni, a lonży w lewej, niezależnie od kierunku, w którym porusza się koń – powoduje konieczność krzyżowania ramion podczas lonżowania, co uniemożliwia dobry kontakt z pyskiem i prawidłową pracę batem – różne komendy mające oznaczać to samo – zdecydujmy, czy komendą do przejścia do stępa ma być “prrrrr” czy “hoo-hoo”, czy “stęępem”, inaczej efekty naszego lonżowania mogą być inne od oczekiwanych. Zobacz także: Kurs “Podstawy prawidłowego lonżowania koni” Poznań, Wielkopolska

okolice stawu skokowego konia